Hulpverleningsadressen - Achtergrond Informatie
De laatste jaren is duidelijk gebleken dat ook binnen kerkgenootschappen ongewenst gedrag of seksueel misbruik kan plaatsvinden, met alle ingrijpende gevolgen van dien. Als de kerk een gemeenschap wil zijn waar jongeren en ouderen zich thuis voelen, dan zal de kerk voor hen veilig en betrouwbaar moeten zijn. Juist in de kerk wil je dat jong en oud zich veilig voelen en een gezond vertrouwen in God en mensen kunnen ontwikkelen.
Daarnaast dringt de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) erop aan dat kerkelijke gemeenten beleid hebben op het gebied van veilig gemeentewerk om hun gemeenteleden bewust te maken van (on)gewenst gedrag en ter voorkoming van (seksueel) misbruik. Positief neveneffect hiervan is dat de plaatselijke gemeente aan buitenstaanders (maatschappelijk werk, lokale pers e.d.) kan laten zien dat zij dit thema serieus neemt.
Daarom heeft de Algemene Kerkenraad een aanvullend protocol vastgesteld dat gericht is op het voorkomen van situaties van (seksueel) misbruik van pastoranten door betaalde kerkelijk werkers en kerkelijk vrijwilligers die werken met kwetsbare groepen in de Hervormde Gemeente Barneveld. Deze documenten zijn te vinden op de website onder: Protocol (seksueel) misbruik in de kerk en handreiking huiselijk geweld.
Binnen de Hervormde Gemeente is er de mogelijkheid om (vermoeden van) seksueel - of algemeen misbruik in pastorale en kerkelijke relaties te melden of om advies te vragen. Dit geldt ook als je te maken hebt (gehad) met huiselijk geweld, dit signaleert of hiervan het vermoeden hebt. Voor mannen, vrouwen, jongeren en kinderen zijn hiervoor hulpverleningspunten.
Definitie (seksueel) misbruik in pastorale en kerkelijke gezagsrelaties
De haakjes die geplaatst zijn bij (seksueel) misbruik betekent dat er twee soorten misbruik worden bedoeld, te weten: seksueel misbruik en algemeen misbruik in de kerk.
Hieronder worden beide soorten misbruik verder toegelicht.
Seksueel misbruik in de kerk
Misbruik van macht of vertrouwen door een betaalde kerkelijk werker of een kerkelijk vrijwilliger ten opzichte van een gemeentelid in de vorm van seksuele handelingen, seksuele toespelingen of uitnodigen tot seksueel contact meestal onder druk van geheimhouding.
Voorbeeld: Een gemeentelid neemt een kerkelijk werker (bijvoorbeeld een predikant) of een kerkelijk vrijwilliger (bijvoorbeeld een kerkenraadslid, pastoraal- of jeugdwerker) in vertrouwen. Deze persoon wordt een steun en toeverlaat. Dan blijkt dat geleidelijk de grens van een gewoon pastoraal contact overschreden wordt. Er ontstaat een persoonlijke, intieme verhouding, die niet in een professionele relatie thuishoort. De pastor of functionaris maakt dan misbruik van zijn macht en van het vertrouwen van het gemeentelid. En dat kan niet. In zo’n geval spreken we van seksueel misbruik in een pastorale of kerkelijke gezagsrelatie.
Algemeen misbruik in de kerk
Misbruik van macht of vertrouwen door een betaalde kerkelijk werker of een kerkelijk vrijwilliger ten opzichte van een gemeentelid in de vorm van ongelijkwaardige behandeling zoals pesten, machtsmisbruik, financiële uitbuiting, discriminerende, racistische, seksistische, intimiderende gedragingen of opmerkingen of het hiertoe aanzetten.
Definitie huiselijk geweld
Onder huiselijk geweld verstaan we geweld en mishandeling in de thuisomgeving. Hieronder valt lichamelijke en psychische mishandeling, financiële uitbuiting, (emotionele) verwaarlozing en seksueel misbruik. Dit geldt voor kinderen, partners en ouderen (bv. ouderenmishandeling door mantelzorgers).